Samson Çeşmesi’nin (Felitsian Çeşmesi) temelleri 1749 yılında Kontraktova Meydanı’nda; Andriyivska ve Zamkova
Dağlarından gelen kaynak sularının kullanıldığı su havzalarının güzergahında atılmıştır.
Projenin mimarı Ivan Grıgorovıç Barskıy’dir.
Felitsian Çeşmesi, 1757’de elinde kase olan bir melek figürü ve çatıda Aziz Andreas’ın iki metrelik bir heykeli’nin bulunduğu ahşap yapılı rotunda özellikte bir eserdi. İlerleyen yıllarda mimari esere güneş saati eklenmiştir.
1808 yılında Felitsian Çeşmesi’nde bulunan ahşap melek figürü, bir aslanın ağzını açan doğaüstü güçleri olduğuna inanılan efsanevi kahraman Samson figürüyle değiştirildi. Ve çeşme “Samson” olarak adlandırılmaya başlanmıştır.
1811 yılında çıkan bir yangın sonucu yanan çeşme, güneş saati olmadan yeniden inşa edilmiştir.
1934’te çeşme kaldırılmıştır.
Günümüzde Kıyiv’in 1500. Yıldönümünü kutlamak için inşa edilmiş bir kopyası Kontraktova Meydanı’nda bulunmaktadır. Aynı zamanda Aziz Andreas ve Samson’un ilk heykelleri, 1910 yılından beri Ukrayna Ulusal Sanat Müzesi’nde saklanıyor.
Türk Çeşmesi ya da Sultan Çeşmesi, Grıgoriy Potömkin sarayının ihtiyaçları için 1792 yılında modern yat kulübünün bulunduğu topraklarda inşa edilmiş mimari eserdir.
Çeşmeye gelen su Spaskıy kaynağından bir boru ile sağlanmıştır.
1840’lı yıllarda modern bir görünüm kazanan çeşme, İngiliz Mimar Karl Ackroyd tarafından yenilenmiştir.
1810-1814 yılları arasında meydanın her köşesinde bir tane olmak üzere dört farklı çeşme inşa edilmiştir.
Dört farklı çeşmenin ortasında mitolojide adı geçen su ve deniz tanrısı Neptün ve onun eşi Amphitrite, avcılık tanrıçası Diana ve kahraman Adonis’in heykelleri bulunmaktadır.
Heykeller Hartman Witwer tarafından yapılmıştır.
Günümüzde tüm etkileyiciliğiyle merkezin farklı köşelerinde bulunan çeşmeler, uzun yıllar önce halk tarafından su ihtiyaçlarını karşılamak için kullanılmıştır.
Odesa’nın merkezinde, Pale-Royal Bahçesinin içinde bulunan çeşme 1847 yılında yapılmıştır. Ortasında bronz perisi olan bu kaya çeşmesi bahçenin gözde alanıdır.
Pek çok kez yenilenen çeşmenin; etrafındaki koruyucular değiştirilmiş, fıskiye önce bir şemsiyeyle kullanılmış daha sonra bronz bir kâse ile değiştirilmiştir.
Yılan çeşmesi, 1796 yılında Polonya Kontu Stanisław Szczęsny Potocki tarafından kurulan Sofiyivka Dendroloji Parkı’nın ayırt edici simgelerinden biridir.
Çeşmenin en önemli özelliği herhangi bir su pompası olmadan, parkın yükseklik farkıyla yer altı su kaynağından yararlanmasıdır.
Çeşme, 19. yüzyılın başında suyun bir taş yığınından çıkışına benzer bir görüntüye sahipti.
1850’li yıllarda bronz taşlardan yapılmış bir yılan heykelinin takılmasıyla çeşme modern bir görünüm kazanmıştır.
1899-1901 yılları arasında dökme demirden altı büyük çeşme kurulmuştur. Bu çeşmelerin her biri; Mıkolaivska Meydanı’nda (şimdi Ivan Franko), Altın Kapı yakınlarında, Çar Bahçesi’nde (şimdi Şehir Bahçesi), Karavayevska Meydan’ında (şimdi Lev Tolstoy), Mariinskıy Park’ta ve Sofiyska Meydanı’nda bulunmaktadır.
Projelerin mimarı Oleksandr Şile’dir.
Çeşmeler etkileyici dekorasyonlarına ek olarak, şehrin su temin sisteminin bir parçası olarak da hizmet vermiştir.
Golovna ve Sholom-Aleyhema sokaklarının kesiştiği noktada şehrin mimari bir anıtı olan “Ev Gemisi” (veya “Şifa”), 19. yüzyılın sonlarında inşa edilmiştir.
Mimari eserin daralan cephesinde kalan çeşme, Griffon betimlemeleriyle bir aslan başı ve önündeki kaseyle birleştirilmiştir.
1899-1901 yılında yapılan Şile Çeşmelerinin daha küçük iki farklı çeşidi, Fedorova ve Büyük Vasilkivska (eski polis bahçesi) caddelerinin köşesindeki meydanda ve Mıhaylivska ile Sofiyska meydanı arasında kurulmuştur.
Meryem Ana Figürlü Çeşme, Ukrayna’nın Lviv kentindeki ana meydanlardan biri olan ve ismini Polonya’nın önemli şairinden alan Adam Mitskevıç meydanın yapılmıştır.
Kuyu tesadüfen ortaya çıkmıştır. 19. yüzyılın ortasında Poltva Nehri’nin yeraltı toplayıcısının kapanmasıyla kaynak suyunun yüzeye çıkmasıyla oluşmuştur.
Sovyet döneminde mitolojik eklemelerle bazı değişikliklere uğrayan çeşme; 1997 yılında Meryem Ana heykelinin yapılmasıyla modern halini almıştır. Ve meydanın bitişiği Mariyska olarak adlandırılmıştır.
Beyaz mermerden yapılmış “Çocuklar ve Kurbağa Çeşmesi “Lanjeronovskiy Donanma Müzesi’nin yakınında bulunmaktadır.
Çeşme Fransız modernist heykeltıraş Max Blond tarafından yapılmıştır. Max Blondat, 1904 yılında Paris Sanat Salonunda orijinal “Gençlik” heykelini tanıtmış ve bunların kopyaları dünyaya yayılmıştır.
1925 yılında Opera Binası’nın yakınında yapılan çeşme, önce üç bronz kurbağanın çeşmenin kenarında oturmasıyla görünürlük kazanmıştır fakat sonrasında yapılan değişikliklerle günümüzdeki modern haline dönüştürülmüştür.
